Այս խնդիրը ծագել է շատ վաղուց և լուծում պետք է տրվեր շատ ավելի վաղ․ Դավիթ Գյուրջյան

25.05.2019

Ելույթի տեքստը՝ ստորև․

«Նախ, հարկ ենք համարում անդրադառնալ այն հարցին, թե անհրաժե՞շտ են ընդհանրապես նախատեսվող անցումային արդարադատության մեխանիզմները և հատկապես վեթինգը կիրառելու համար նախաձեռնել սահմանադրական փոփոխություններ, թե՞ հնարավոր և անհրաժեշտ է այդ գործընթացքը համապատասխանեցնել գործող Սահմանադրությանը։

Կարծում ենք՝ Սահմանադրությունը այն իրավական ակտը չէ, որի փոփոխությունը կարելի է պայմանավորել բացառապես անցումային ինստիտուտների ներդրման անհրաժեշտությամբ։ Սա առաջին հայացքից ֆորմալիստական մոտեցում է, սակայն թելադրված իրավական պետությունում իրավական կայունության սկզբունքի և որպես հետևանք կանխատեսելի՝ հասարակական հարաբերությունների ապահովման անհրաժեշտությամբ։

Սահմանադրական բարեփոխումների հարցը արդիական է, բայց այն պետք է լուծվի համապարփակ փոփոխությունների միջոցով, որոնք չպետք է միտված լինեն որևէ առանձին անցումային խնդրի լուծմանը։ Այս առումով գտնում ենք, որ հատկապես վեթինգի գործընթացը հնարավոր կլինի իրականացնել բացառապես Դատական օրենսգրքում լրացումներ կատարելու, այդ թվում դատավորների համար պաշտոնի անհամատեղելիության նոր պայմաններ սահմանելով և վեթինգի վերաբերյալ հարակից օրենսդրություն ընդունելով։

Առաջին՝ ակնհայտ է, որ գնահատման գործընթացը պետք է իրականացվի օրենքի հիման վրա ստեղծված նոր՝ անկախ մարմին, հանձնաժողով, որը բաղկացած կլինի հանրային լայն վստահություն և մասնագիտական բարձր հեղինակություն վայելող իրավաբան գիտնականներից, փաստաբաններից, իրավապաշտպաններից, որոնց առաջադրման ընթացակարգը պետք է լինի առավելագույնս պարզեցված և ներառի ինքնաառաջադրման հնարավորություն։

Միևնույն ժամանակ այդ մարմինը չի կարող կայացնել դատավորի լիազորությունները դադարեցնելու մասին որոշում, քանի որ գործող Սահմանադրությամբ այդ բացառիկ իրավունքը ունի Բա։ Այս առումով հանձնաժողովի գործունեությունը պետք է եզրափակվի ստուգման արդյունքում տրվող եզրակացությամբ և համապատասխան դատավորի լիազորությունը դադարեցնելու միջնորդությամբ՝ ԲԴԽ դիմելով և ԲԽԴ հրավիրված նիստում մրցակցային պայմններում այդ միջնորդությունը պաշտպանելով, իսկ Դատական օրենսգրքի փոփոխությունների միջոցով հանձնաժողովի միջնորդության քննարկումը սահմանել դիտորդների և ԶԼՄ ներկայացուցիչների մասնակցությամբ դռնբաց նիստի կարգով, որը հնարավոր կլինի ապահովել հանրային լայն վերահսկողությունը նաև այս գործընթացի նկատմամբ՝ նվազագույնի հասցնելով որևէ չարաշահման ռիսկ։

Ինչ վերաբերում է հանձնաժողովի ձևավորմանը, ապա համոզված ենք՝ այն առավել բարձր լեգիտիմությամբ օժտելու համար պետք է անցկացվի ԱԺ կողմից, գոյություն ունեցող ցենզերից ավելի բարձր ցենզի հաղթահարմամբ , ընդհուպ պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների 4/5-ով, ինչն արդարացված է նաև ընդդիմության կողմից թեկնածությունների հաստատման անհրաժեշտությամբ։

Ստուգման չափանիշների ընտրության մասով կարծում ենք հնարավոր է օգտվել վերջերս շատ քննարկված Ալբանիայի Հանրապետությամբ՝ ստուգում իրականացնելով երեք հիմնական չափանիշներով՝ ունեցվածքի ծագումնաբանություն, հանցավոր կապեր և մասնագիտական որակներ։

Վերջին չափորոշչի առումով արդարացված ենք համարում որոշակի դրական խտրականության կիրառում, մասնավորապես՝ ստեղծել դատավորների մասնագիտական գնահատման միասնական հարթակ, որի միջոցով դատավորների գնահատման հնարավորոթյուն տալ փաստաբաններին, ինչի արդյունքում առավել բարձր միավորներով դատավորները կազատվեն վեթինգի երրորդ չափանիշից։

Վերջում ցանկանում եմ մեր քննադատական խոսքն ուղղել Կառավարությանը, ի դեմս՝ արդարադատության նախարարի, քանի որ այօր տեղին չէ խոսել պահի հասունացման և ավելի հասունացման մասին, որովհետև բոլորս էլ քաջատեղյակ ենք, որ այս խնդիրը ծագել է շատ վաղուց, և լուծում պետք է տրվեր շատ ավելի վաղ»։

Պետությունը դեռ չի սպառել բոլոր միջոցները. ասուլիս ոչ մարտական պայմաններում զոհված զինծառայողների գործերի բացահայտման մասին

28.03.2024
ԻԶՊՀ իրավական հարցերով փորձագետ Դավիթ Գյուրջյանը Մեդիա կենտրոնում մասնակցել է «Ինչու՞չեն բացահայտվում խաղաղ պայմաններում մահացած զինծառայողների գործերը» թեմայով մամուլի ասուլիսին։ Հիշեցնենք, որ Դավիթ Գյուրջյանը եղել է վարչապետի որոշմամբ ստեղծված ոչ մարտական պայմաններում մահացած զինծառայողների մահվան դեպքերի առթիվ հարուցված քրեական գործերի ուսումնասիրության նպատակով ձևավորված աշխատանքային խմբի անդամ։ Ասուլիսի մյուս բանախոսներն էին խաղաղ պայմաններում զոհված զինծառայողների իրավահաջորդների ներկայացուցիչներ Արայիկ Պապիկյանը և Զարուհի Մեջլումյանը։

Թեմա/ռեմա #14. «Քաղաքականության փաստաթղթի մշակման ուղեցույց»

15.01.2024
Բուն TV-ի «Թեմա/ռեմա» հաղորդման եթերում Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանը, «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների օրակարգ» ՀԿ նախագահ Մուշեղ Հովսեփյանը և փոդքասթի համահեղինակ ու վարող Սարինե Հայրիյանը զրուցել են քաղաքականության փաստաթղթերի դերի մասին հատկապես պետություն-քաղաքացիական հասարակություն համագործակցության համատեքստում։

Չարաշահումների ռիսկեր՝ «Պետական գաղտնիքի մասին» օրենքում. հարցազրույց Գենյա Պետրոսյանի հետ

18.01.2023
​​​​​​​Հունվարի 17-ին ՀՀ Ազգային ժողովն առաջին ընթերցմամբ ընդունեց Պետական գաղտնիքի մասին օրենքի նախագիծը։ ԻԶՊՀ-ն գործընկեր կազմակերպությունների հետ այս նախագծի շրջանառման տարբեր փուլերում բազմիցս անդրադարձել է դրա թերություններին և ներկայացրել առաջարկություններ։ Թեև որոշ էական փոփոխություններ ընդունվել են, սակայն բազմաթիվ խնդիրներ մնում են չլուծված։ Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանը «Ֆակտոր ԹՎ»-ի եթերում խոսել է օրենքի նախագծի խնդիրների  և դրանց լուծումների մասին։

Օրենսդրության թերի կարգավորումները կարող են հանգեցնել մարդու իրավունքների խախտումների.Գյուրջյան

28.12.2022
#ԻԶՊՀ «Գաղտնի հսկողության միջոցներ․ ՄԻԵԴ չափանիշներ և միջազգային լավագույն փորձ, ՀՀ օրենսդրության խնդիրներ» խորագրով աշխատաժողովի ընթացքում հիմնադրամի իրավական հարցերով փորձագետ Դավիթ Գյուրջյանը խոսեց Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 8-րդ հոդվածի խախտման հիմքով Հայաստանի դեմ կայացված վճիռների, ինչպես նաև ՀՀ օրենսդրության խնդիրների մասին՝ ՄԻԵԴ սահմանած չափանիշների համատեքստում։

Կապի օպերատորները տեղյակ չեն լինում՝ դատական թույլտվություն տրված է, թե ոչ

09.12.2022
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության hիմնադրամի իրավական հարցերով փորձագետ Դավիթ Գյուրջյանը և «Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոն»-ի իրավական հարցերով փորձագետ Հայկ Մարտիրոսյանը Մեդիա կենտրոնում քննարկել են «Օպերատիվ հետախուզական գործունեության նկատմամբ վերահսկողությունն ու մարդու իրավունքները» թեման։

Ադրբեջանի ագրեսիան՝ ժողովրդավարության խոչընդոտ

06.10.2022
ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ Մարդկային չափման հարցերով համաժողովի ընթացքում ԻԶՊՀ տնօրեն Գենյա Պետրոսյանն անդրադարձել է ՀՀ դատաիրավական համակարգի խնդիրներին և ժողովրդավարական բարեփոխումներին, ինչպես նաև այն մարտահրավերներին, որոնց Հայաստանը բախվում է իր ինքնիշխան տարածքի վրա Ադրբեջանի հարձակումների պատճառով։

Անհրաժեշտ են մանրամասն կարգավորումներ՝ զենքի կիրառման համաչափության համար․ քննարկում Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նոր լիազորությունների մասին

09.09.2022
Սեպտեմբերի 9-ին Մեդիա կենտրոնում տեղի է ունեցել «Զենքի, ֆիզիկական ուժի, հատուկ միջոցների կիրառման թույլտվություն՝ Հակակոռուպցիոն կոմիտեին» քննարկումը, որին որպես բանախոս մասնակցել է ԻԶՊՀ իրավական հարցերով փորձագետը Դավիթ Գյուրջյանը։

Հակակոռուպցիոն դատարաններ․ բանավեճ Լուրերի եթերում

20.04.2022
Լուրերի եթերում «Տարբեր կարծիքներ Աննա Դանիելյանի հետ» հաղորդման շրջանակներում ԻԶՊՀ ներկայացուցիչ Դավիթ Գյուրջյանը մասնակցել է հակակոռուպցիոն դատարանների թեմայով բանավեճ-քննարկմանը։

«Հայաստանի ժողովրդավար ուղին չունի այլընտրանք»․ քննարկում

14.03.2022
1in.am-ի եթերում Դավիթ Գյուրջյանը մասնակցել է Հայաստանի ժողովրդավարական զարգացման մասին քննարկմանը։

Ֆոսֆորային զինատեսակների կիրառման համար միջազգային պատասխանատվության հիմքեր կան

24.02.2022
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի ներկայացուցիչ Դավիթ Գյուրջյանը 1in.am-ի հետ զրույցում անդրադարձել է «Մարդու իրավունքների խախտումներն Արցախյան 44-օրյա պատերազմի ընթացքում» փաստահավաք զեկույցի առաջարկներին։