«Դատարանների ծանրաբեռնվածությունը գործերը ողջամիտ ժամկետում չքննելու արդարացում չէ»․ քննարկում

01.04.2021

Անդրադառնալով ողջամիտ ժամկետների խախտման հարցին և այս առնչությամբ ՄԻԵԴ-ի կայացրած վճիռներին՝ Պետրոսյանն ասել է․ «Երբ ՄԻԵԴ-ը ճանաչում է որևէ հոդվածի խախտում, պետությունը պարտավորվում է ոչ միայն դիմումատուի հետ կապված իրականացնել անհատական պաշտպանության միջոց, այլ առաջին հերթին պետք է ձեռնարկի ընդհանուր միջոցներ, որոնց պետք է կանխարգելվեն հետագայում համանման խախտումները»։ Բանախոսը նշել է, որ պետության այս պարտականությունը ուղղակիորեն բխում է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի պահանջներից։ Այս տեսանկյունից Կառավարությունը պարբերաբար ներկայացնում է գործողությունների ծրագրեր և զեկույցներ Նախարարների կոմիտե, որը վերահսկողություն է իրականացնում վճիռների կատարման նկատմամբ՝ ցույց տալով այն քայլերը, որ ձեռնարկում է այս դեպքում գործի ողջամիտ ժամկետի քննության խախտումները կանխարգելելու համար։

 

Պետրոսյանն անդրադարձել է նաև ԻԶՊՀ հետազոտությամբ հայտնաբերված խնդիրներին․ «Մենք իրականացրել ենք հետազոտություն Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի խախտումների մասով ընդհանուր միջոցների կիրառման վերաբերյալ։ Ողջամկիտ ժամկետների խախտման մասով արձանագրել ենք, որ թե՛ օրենսդրական, թե՛ իրավակիրառ պրակտիկայում այս խնդիրը շարունակում է կրել համակարգային բնույթ։ Օրենսդրական մակարդակում արձանագրել ենք մի քանի խնդիրներ, որոնք այսպես թե այնպես խոչընդոտում են ողջամիտ ժամկետում գործի արդյունավետ քննության իրականացումը։ Իրավակիրառ պրակտիկան ցույց է տալիս, որ փաստացի տարիներով քննվող գործերով արդեն իսկ առկա է ողջամիտ ժամկետի խախտման խնդիր։ ՄԻԵԴ ներկայացնելու դեպքում ամենայն հավանականությամբ կճանաչվի նույն խախտումը պետության նկատմամբ»։

Հարցին, թե արդյոք Նախարարների կոմիտեն չի անդրադարձել կատարման բավարար կամ ոչ բավարար լինելու, Պետրոսյանն ասել է․ «Կան գործեր, որ այս պահին էլ ընթացքում է կատարման նկատմամբ վերահսկողությունը, ներկայացվում է այդ մասով հետևողականորեն ձեռնարկվող քայլերի վերաբերյալ ինֆորմացիա, այդ թվում՝ այդ ընթացքում ընդունվող օրենսդրական փոփոխություններ, դատական պրակտիկայիում զարգացումներ»։ Ակնհայտ է, սակայն, որ այդ բոլոր քայլերը բավարար չեն, քանի որ անկախ նրանից, թե ինչ պատճառով է խախտվում անձի արդար դատաքննության իրավունքը ողջամիտ ժամկետի մասով, պետության պարտավորությունն է կազմակերպել իր դատական համակարգն այնպես, որ այդ իրավունքը չխախտվի։

Պետրոսյանն էական է համարել այն դեպքերը, երբ նիստերի միջակայքը կարող է լինել վեց ամսից մինչև մեկ տարի։ «Գործի քննության ժամկետների վիճակագրություն ունենալը կարևոր գործոն է խախտումներն արձանագրելու տեսանկյունից․ թեպետ Դատական օրենսգրքով կա նման պահանջ, սակայն այն չի վարվում և հրապարակվում», - ասել է փաստաբանը՝ հավելելով, որ օրենսդրությունը ևս խնդրահարույց է ձևակերպում պահանջը՝ վիճակագրությունը սահմանելով ըստ նիստերի քանակի և տեղության՝ բաց թողնելով նիստերի միջև ընկած ժամանակահատվածը, ինչը թույլ չի երբևէ իրական պատկեր ստանալ։

Անդրադարձ է կատարվել նաև արդյունավետ պաշտպանության միջոցների հարցին։ Դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելը չի կարող համարվել այդպիսին․ «ՄԻԵԴ տեսանկյունցից ևս դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելը չի համարվում այս տեսանկյունից արդյունավետ պաշտպանության միջոց․ այդպիսին կհամարվեր, եթե հանգեցներ անձի իրավունքի վերականգնմանը»։

Թեմա/ռեմա #14. «Քաղաքականության փաստաթղթի մշակման ուղեցույց»

15.01.2024
Բուն TV-ի «Թեմա/ռեմա» հաղորդման եթերում Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանը, «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների օրակարգ» ՀԿ նախագահ Մուշեղ Հովսեփյանը և փոդքասթի համահեղինակ ու վարող Սարինե Հայրիյանը զրուցել են քաղաքականության փաստաթղթերի դերի մասին հատկապես պետություն-քաղաքացիական հասարակություն համագործակցության համատեքստում։

Չարաշահումների ռիսկեր՝ «Պետական գաղտնիքի մասին» օրենքում. հարցազրույց Գենյա Պետրոսյանի հետ

18.01.2023
​​​​​​​Հունվարի 17-ին ՀՀ Ազգային ժողովն առաջին ընթերցմամբ ընդունեց Պետական գաղտնիքի մասին օրենքի նախագիծը։ ԻԶՊՀ-ն գործընկեր կազմակերպությունների հետ այս նախագծի շրջանառման տարբեր փուլերում բազմիցս անդրադարձել է դրա թերություններին և ներկայացրել առաջարկություններ։ Թեև որոշ էական փոփոխություններ ընդունվել են, սակայն բազմաթիվ խնդիրներ մնում են չլուծված։ Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանը «Ֆակտոր ԹՎ»-ի եթերում խոսել է օրենքի նախագծի խնդիրների  և դրանց լուծումների մասին։

Օրենսդրության թերի կարգավորումները կարող են հանգեցնել մարդու իրավունքների խախտումների.Գյուրջյան

28.12.2022
#ԻԶՊՀ «Գաղտնի հսկողության միջոցներ․ ՄԻԵԴ չափանիշներ և միջազգային լավագույն փորձ, ՀՀ օրենսդրության խնդիրներ» խորագրով աշխատաժողովի ընթացքում հիմնադրամի իրավական հարցերով փորձագետ Դավիթ Գյուրջյանը խոսեց Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 8-րդ հոդվածի խախտման հիմքով Հայաստանի դեմ կայացված վճիռների, ինչպես նաև ՀՀ օրենսդրության խնդիրների մասին՝ ՄԻԵԴ սահմանած չափանիշների համատեքստում։

Կապի օպերատորները տեղյակ չեն լինում՝ դատական թույլտվություն տրված է, թե ոչ

09.12.2022
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության hիմնադրամի իրավական հարցերով փորձագետ Դավիթ Գյուրջյանը և «Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոն»-ի իրավական հարցերով փորձագետ Հայկ Մարտիրոսյանը Մեդիա կենտրոնում քննարկել են «Օպերատիվ հետախուզական գործունեության նկատմամբ վերահսկողությունն ու մարդու իրավունքները» թեման։

Ադրբեջանի ագրեսիան՝ ժողովրդավարության խոչընդոտ

06.10.2022
ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ Մարդկային չափման հարցերով համաժողովի ընթացքում ԻԶՊՀ տնօրեն Գենյա Պետրոսյանն անդրադարձել է ՀՀ դատաիրավական համակարգի խնդիրներին և ժողովրդավարական բարեփոխումներին, ինչպես նաև այն մարտահրավերներին, որոնց Հայաստանը բախվում է իր ինքնիշխան տարածքի վրա Ադրբեջանի հարձակումների պատճառով։

Անհրաժեշտ են մանրամասն կարգավորումներ՝ զենքի կիրառման համաչափության համար․ քննարկում Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նոր լիազորությունների մասին

09.09.2022
Սեպտեմբերի 9-ին Մեդիա կենտրոնում տեղի է ունեցել «Զենքի, ֆիզիկական ուժի, հատուկ միջոցների կիրառման թույլտվություն՝ Հակակոռուպցիոն կոմիտեին» քննարկումը, որին որպես բանախոս մասնակցել է ԻԶՊՀ իրավական հարցերով փորձագետը Դավիթ Գյուրջյանը։

Հակակոռուպցիոն դատարաններ․ բանավեճ Լուրերի եթերում

20.04.2022
Լուրերի եթերում «Տարբեր կարծիքներ Աննա Դանիելյանի հետ» հաղորդման շրջանակներում ԻԶՊՀ ներկայացուցիչ Դավիթ Գյուրջյանը մասնակցել է հակակոռուպցիոն դատարանների թեմայով բանավեճ-քննարկմանը։

«Հայաստանի ժողովրդավար ուղին չունի այլընտրանք»․ քննարկում

14.03.2022
1in.am-ի եթերում Դավիթ Գյուրջյանը մասնակցել է Հայաստանի ժողովրդավարական զարգացման մասին քննարկմանը։

Ֆոսֆորային զինատեսակների կիրառման համար միջազգային պատասխանատվության հիմքեր կան

24.02.2022
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի ներկայացուցիչ Դավիթ Գյուրջյանը 1in.am-ի հետ զրույցում անդրադարձել է «Մարդու իրավունքների խախտումներն Արցախյան 44-օրյա պատերազմի ընթացքում» փաստահավաք զեկույցի առաջարկներին։

ՀՀ Սահմանադրությունը և դատական իշխանությունը․ փորձագիտական քննարկում

18.01.2022
Դավիթ Գյուրջյանը մասնակցել է ՀՀ Սահմանադրությունը և դատական իշխանությունը քննարկմանը, որը կազմակերպել էր «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» ՀԿ-ն։