«Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությունը և մարդու իրավունքները»․ քննարկում

30.11.2021

Պետրոսյանը շեշտել է, որ 2015 թ․-ի սահմանադրական փոփոխությունները չեն բխել հանրային պահանջից և չեն արտացոլել սահմանադրի կամքը․ «Ինքնին այս հանգամանքը բավարար էր հեղափոխությունից հետո սահմանադրական բարեփոխումների գործընթաց նախաձեռնելու համար, և այս առումով ձևավորված հանրային պահանջ եղել է»։

2015 թ․-ի սահմանադրական փոփոխություններով հետընթաց քայլ է կատարվել մարդու իրավունքների առնչությամբ։ Սահմանադրության երրորդ հոդվածը վերախմբագրվեց և էականորեն նվազեցվեց մարդու իրավունքների պաշտպանության շրջանակը․ «Մի խումբ իրավունքներ երկրորդ գլխից տեղափոխվեցին երրորդ գլուխ․ միևնույն ժամանակ, դրանք այլևս չեն կարող վիճարկվել ՍԴ-ում։ Օրինակ՝ ընդհանրապես հանվել է իր առողջությանը նպաստող շրջակա միջավայրում ապրելու իրավունքը, այլևս երկրորդ գլխում չեն սոցիալական ապահովության, բավարար կենսամակարդակի, բժշկական օգնություն, սպասարկում ստանալու, մշակութային կյանքին մասնակցելու, հանգստի իրավունքները։ Խնդրահարույց ենք համարում այս փոփոխությունը և կարծում ենք, որ թե՛ ՄԻՊ-ի, թե՛ քաղաքացու կողմից այս բոլոր իրավունքները նորմատիվ սահմանադրական գանգատի առարկա պետք է դառնան»։

Անդրադառնալով իրավունքների պաշտպանության մեխանիզմներին՝ Պետրոսյանն ասել է, որ առաջնահերթ պետք է նկատի ունենալ դատական համակարգը, որովհետև ցանկացած իրավունք ի վերջո խախտման դեպքում իր պաշտպանության հանգրվանը գտնում է դատական համակարգում։ Նա նաև ընդգծել է, որ ՀՀ-ի դեմ կայացված մի շարք վճիռներ կան, որ վերաբերում են ողջամիտ ժամկետի խախտմանը, դատական ակտի հարկադիր կատարման փուլում ժամանակին իր օգտին կայացված ակտի կատարման հասնելու հիմքով խախտումներին: Նման իրավիճակը խոսում է այն մասին, որ չենք կարողանում ապահելով արդյունավետ պաշտպանության միջոցը։

Օրակարգային է նաև տեղեկատվության ազատության արտադատական մարմնի ստեղծումը, քանի որ տարիներով քննվող գործերը այս իրավունքը դարձնում են իմաստազուրկ․ հետագայում այդ տեղեկատվությունն արդեն արդիական չէ․ «Այս իմաստով կարևորում եմ արտադատական մարմին ստեղծելու  անհրաժեշտությունը․ այս ինտիտուտը պետք է ամրագրվի Սահմանադրությամբ՝ որպես անկախ պետական մարմին, որը կձևավորվի ԱԺ-ի կողմից՝ առնվազն 3/5 ձայներով։ Այն պետք է ունենա իմպերատիվ լիազորություններ տվյալ ոլորտում օրինականության վերահսկողության հետ կապված, պետք է իրավասու լինի վերանայելու տեղեկատվության մերժման որոշումները, վերահսկելու պրոակտիվ տեղեկատվություն հրապարակելու պահանջների կատարումը, պատասխանատվության միջոցների կիրառումը։ Շատ կարևոր ենք համարում նաև պետական-ծառայողական գաղտնիքի ոլորտում այս մարմնին վերահսկողական գործառույթ տալը»։

Քննարկումը իրականացվել է «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» հասարակական կազմակերպության «Աջակցություն սահմանադրական բարեփոխումների վերաբերյալ հանրային իրազեկմանը» ծրագրի շրջանակներում՝ Եվրասիա համագործակցության հիմնադրամի ֆինանսական աջակցությամբ։

Ֆոսֆորային զինատեսակների կիրառման համար միջազգային պատասխանատվության հիմքեր կան

24.02.2022
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի ներկայացուցիչ Դավիթ Գյուրջյանը 1in.am-ի հետ զրույցում անդրադարձել է «Մարդու իրավունքների խախտումներն Արցախյան 44-օրյա պատերազմի ընթացքում» փաստահավաք զեկույցի առաջարկներին։

ՀՀ Սահմանադրությունը և դատական իշխանությունը․ փորձագիտական քննարկում

18.01.2022
Դավիթ Գյուրջյանը մասնակցել է ՀՀ Սահմանադրությունը և դատական իշխանությունը քննարկմանը, որը կազմակերպել էր «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» ՀԿ-ն։

Երկնքից թափվող կրակ, այրվող անտառներ․ ի՞նչ են պատմել 44-օրյա պատերազմի ականատեսները

17.12.2021
«Մարդու իրավունքների խախտումներն Արցախյան 44-օրյա պատերազմի ընթացքում» փաստահավաք զեկույցը հանրայնացնելու ընթացքում Իրավունքի զարգացման և պաշտանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանն անդրադարձել է 44-օրյա պատերազմի ժամանակ շրջակա միջավայրի դեմ ուղղված հանցագործությունների, անձնական և ընտանեկան կյանքը հարգելու և սեփականության իրավունքների խախտումների դեպքերին։

Բանավեճ․ ո՞ր մարմինը պետք է քննի պաշտոնյաների հանցագործությունները

02.12.2021
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի ներկայացուցիչ Դավիթ Գյուրջյանը մասնակցել է «Պաշտոնյաների կատարած հանցագործությունները կքննի ԱԱԾ-ն․ ի՞նչ վտանգներ կան» թեմայով բանավեճին՝ Factor TV-ի եթերում։

«Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությունը և մարդու իրավունքները»․ քննարկում

30.11.2021
Գենյա Պետրոսյանը մասնակցել է Մեդիա կենտրոնում ընթացող փորձագիտական քննարկումը՝ «Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությունը և մարդու իրավունքները» խորագրով: Քննարկվել են ՀՀ Սահմանադրության՝ մարդու իրավունքների կարգավորումների և կառուցակարգերի խնդիրները, ներկայացվել են առաջարկություններ։

Խնդիրներ «Պետական գաղտնիքի մասին» օրենքում

29.11.2021
Այս տարվա ընթացքում Ազգային անվտանգության ծառայությունը երկու անգամ հանրային քննարկման ներկայացրեց «Պետական գաղտնիքի մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու նախագիծը։ Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամը գործընկեր կազմակերպությունների հետ համատեղ հրապարակեց առաջարկներ, որոնք հիմնականում մերժվեցին։

Ի՞նչ խնդիրներ կան աշխատանքային իրավունքի ոլորտում․ նոր հետազոտություն է հրապարակվել

23.11.2021
Factor TV -ի ռեպորտաժում Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանն անդրադառնում է երեխաների աշխատելու իրավունքին առնչվող խնդիրներին և այն օրենսդրական ձևակերպումներին, որ խոչընդոտում են գործադուլի իրավունքի իրացումը։ Այս և այլ խնդիրներ բացահայտվել էին աշխատանքային իրավունքի վերաբերյալ ԻԶՊՀ հետազոտության ընթացքում։

Ճգնաժամային պայմաններում դատարանի անկախությունը չափազանց կարևոր է

31.08.2021
Հանրային լրագրության ակումբի «Արժեքավոր զրույցներ» հաղորդաշարի տաղավարում Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանն անդրադարձել է դատական համակարգի առանցքային խնդիրներին և դրանց լուծման համար անհրաժեշտ քայլերին։

Սահմանափակումներ ընտրական հանձնաժողովների համար

21.08.2021
Գենյա Պետրոսյանը մասնակցել է «Ընտրական օրենսդրության բարեփոխում» թեմայով հերթական քննարկմանը՝ ներկայացնելով ընտրական հանձնաժողովների վերաբերյալ առկա որոշ խնդիրներ և առաջարկում լուծումներ: Մասնավորապես նա անդրադառնում է ընտրական հանձնաժողովների կազմավորմանը, լիազորություններին և անդամների համար նախատեսված սահմանափակումներին։

Դատաիրավական խորքային բարեփոխումների ուղիները. Գենյա Պետրոսյան

02.08.2021
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանը Infocom-ի հետ զրուցել է դատական համակարգի առանցքային խնդիրների ու դրանց լուծման վերաբերյալ ԻԶՊՀ-ի պատկերացումների և առաջարկների մասին։ Ըստ Պետրոսյանի՝ դատական համակարգում տարիներ շարունակ արձանագրված խնդիրներն այսօր էլ առկա են, քանի որ համակարգային բարեփոխման ուղղությամբ արմատական քայլեր չեն արվել։