Առաջարկներ Մարդու իրավունքների ազգային ռազմավարության մեջ ընդգրկելու համար

01.04.2023

ՀՀ արդարադատության նախարարությունը շրջանառել է Մարդու իրավունքների պաշտպանության ազգային ռազմավարությունից բխող 2023-2025 թվականների գործողությունների ծրագրի նախագիծը։ Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամը ներկայացրել է առաջարկներ կյանքի իրավունքի, գործի արդար քննության իրավունքի, հավաքների ազատության և կարծիքի արտահայտման ազատության վերաբերյալ։

Առաջարկները ներկայացվում են ստորև։

ԿՅԱՆՔԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔ

Մշակվել և ընդունել զինված ուժերում առերևույթ ոչ կանոնադրային հարաբերությունների հետևանքով մահվան (ներառյալ ենթադրյալ ինքնասպանությունների) դեպքերով քննության մեթոդաբանություն/ուղեցույց քննիչների համար։

Սպա հոգեբանների ինստիտուտին զուգահեռ կամ դրա փոխարեն քաղաքացիական  հոգեբանների (համակարգից դուրս) ինստիտուտի ներդնում զինված ուժերում։

 

ԳՈՐԾԻ ԱՐԴԱՐ ՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔ

Ա­պա­հո­վել անվ­ճար ի­րա­վա­բա­նա­կան օգ­նութ­յուն տրա­մադրե­լու մե­խա­նիզմ­նե­րի արդ­յու­նա­վե­տութ­յու­նը՝ դա­տա­կան ներկա­յա­ցուց­չութ­յան ի­րա­կա­նաց­ման օրենսդրա­կան սահ­մա­նափա­կում­նե­րի ի­րա­վա­չա­փութ­յան ա­պա­հով­ման նպատակով:

Վե­րա­նա­յել ան­գոր­ծու­նակ ճա­նաչ­ված ան­ձանց՝ դա­տա­րա­նի մատ­չե­լիութ­յան իրավուն­քին առնչ­վող կար­գա­վո­րում­նե­րը՝ բա­ցա­ռե­լով ի­րենց ի­րա­վունք­նե­րին և շահե­րին առնչ­վող այլ խնդիր­նե­րով դա­տա­րան դի­մե­լու կամ լսված լի­նե­լու իրավունքի ան­հա­մա­չափ սահ­մա­նա­փա­կում­նե­րը:

Գործի քննության ողջամիտ ժամկետի խախտման դեպքոմ ոչ նյութական վնասի հատուցման կառուցակարգերի կատարելագործում:

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի կողմից ՀՀ-ի նկատմամբ կայացված՝ Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի խախտում արձանագրող վճիռներից բխող խախտումները բացառելու և կանխարգելելու նպատակով անհրաժեշտ օրենսդրական և իրավակիրառ բնույթի գործողությունների ձեռնարկում:

ՀԱՎԱՔՆԵՐԻ ԱԶԱՏՈՒԹՅՈՒՆ

Անուղղակիորեն  հավաքը դադարեցնելուն/ցրելուն ուղղված վարչական բերման և/կամ վարչական ձերբակալման ոչ իրավաչափ պրակտիկան բացառելու նպատակով օրենսդրական կարգավորումների վերանայում/հստակեցում (այդ թվում՝ վարչական բերման և ձերբակալման հիմքերի հստակեցում և տարանջատում, վարչական իրավախախտման վերաբերյալ արձանագրություն կազմելու նպատակով ոստիկանության բաժին բերման ենթարկելու արգելքի սահմանում/արձանագրությունը  կարող է կազմվել հավաքի վայրում/), ինչպես նաև նման պրակտիկան կանխարգելելուն ուղղված վերապատրաստումների իրականացում՝ Ներքին գործերի նախարարության մասնագիտացված ստորաբաժանումների (հասարակական կարգի պահպանությանն առնչվող) ղեկավարների և ծառայողների շրջանում:

 

ԿԱՐԾԻՔԻ ԱՐՏԱՀԱՅՏՄԱՆ ԱԶԱՏՈՒԹՅՈՒՆ

«Պետական գաղտնիքի մասին» ՀՀ օրենքի կարգավորումների վերանայում՝ տեղեկատվության ոչ իրավաչափ գաղտնագրման, տեղեկատվության ազատության իրավունքի ապահովման, ինչպես նաև հայեցողական լիազորությունների չարաշահման դեմ երաշխիքների ապահովման նպատակով:  Իրավական պատասխանատվության միջոցների նախատեսում տեղեկատվության ոչ իրավաչափ գաղտնագրման, սահմանված ժամկետներում չգաղտնազերծման դեպքերում:

Տեղեկատվության ազատության իրավունքի լիարժեք  ապահովման նպատակով   անկախ արտադատական մասնագիտացված մարմնի ստեղծում:

 

Oրենսդրական նախագծերի շուրջ աշխատանքն ԻԶՊՀ-ն իրականացնում է  Ժողովրդավարության եվրոպական հիմնադրամի (EED) աջակցությամբ։

Հստակեցնե՛լ դատավորների միջև գործերի բաշխման բոլոր լրացուցիչ չափանիշները և սկզբունքները

21.10.2022
«Հայաստանի Հանրապետության դատական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին ՀՀ օրենքի նախագիծը լուրջ խնդիրներ է առաջացնում իրավական որոշակիության և արդարադատության կանխատեսելիության տեսանկյունից։

Կարգապահական պատասխանատվության որոշումների բողոքարկման մասին

30.08.2022
ՀՀ «Դատական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքում լրացումներ եւ փոփոխություններ կատարելու մասին նախագծով համանուն օրենքում նախատեսվում են փոփոխություններ և լրացումներ դատավորների կարգապահական պատասխանատվության ինստիտուտի և Բարձրագույն դատական խորհրդի կազմավորման կարգավորումներում:

ՀՀ դատական և իրավական բարեփոխումների 2022-2026 թթ․ ռազմավարության վերաբերյալ

02.08.2022
Նոր ռազմավարությունը մի կողմից կրկնում է նախորդ ռազմավարության՝ սահմանված ժամկետներում չկատարված գործողությունները, մյուս կողմից ամրագրում է նոր գործողություններ, որոնք բավարար չեն ռազմավարության ընդունմամբ ակնկալվող նպատակի իրագործման տեսանկյունից։

««Փաստաբանության մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի վերաբերյալ

08.04.2022
««Փաստաբանության մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը նոր կարգավորումներ է սահմանում նաև փաստաբանի նկատմամբ կարգապահական վարույթ հարուցելու առիթների և հիմքերի առումով։ Կարծում ենք՝ անհրաժեշտություն կա որոշակիորեն հստակեցնելու փաստաբանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու առիթները՝ կախված թույլտրված ենթադրյալ խախտումների բնույթից։

Դատավորների անհամատեղելության պահանջի մասին

30.12.2021
ՀՀ արդարադատության նախարարությունը 2021 թվականի դեկտեմբերի 14-ին հանրային քննարկման էր դրել «Հայաստանի Հանրապետության դատական օրենսգիրք» և «Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքներում փոփոխություններ կատարելու մասին օրենքների նախագծերը։ Նախագծի ընդունմամբ առաջարկվում է սահմանել դատավորների անհամատեղելիության լրացուցիչ պահանջ, որի խախտումը հանգեցնելու է դատավորի լիազորությունների դադարեցման։

ՀՀ Սահմանադրության գործող կարգավորումների շրջանակներում վեթինգի իրականացման հնարավորության մասին

29.05.2020
Կասկածից վեր է, որ Հայաստանի Հանրապետությունում գործող դատական համակարգը խորքային բարեփոխումների կարիք ունի։ 2019 թ. մայիսի 20-ի իր ելույթում, անդրադառնալով դատաիրավական համակարգի խնդիրների անհետաձգելի և հրատապ լուծման անհրաժեշտությանը, ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն առաջ քաշեց վեթինգի օրակարգը։