Խստացնել տեղեկատվության ազատության խախտման համար պատասխանատվությունը

14.10.2021 թ. իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման միասնական կայքում հրապարակվել է ՀՀ Ազգային անվտանգության ծառայության կողմից մշակված «Պետական գաղտնիքի մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը: Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամը, Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստանը, «Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոն» ՀԿ-ն, «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» ՀԿ-ն և «Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակ» ՀԿ-ն ներկայացնում են մի շարք դիտարկումներ և նախագծում փոփոխություններ կատարելու առաջարկություններ՝ հիմնվելով ՀՀ Սահմանադրության, ներպետական ոլորտային օրենսդրության և միջազգային լավագույն փորձի վերլուծության վրա:

Իրավապաշտպան ՀԿ-ները հայտարարություն են տարածել ՀՀ քաղաքացու անձնագրի վավերականության ժամկետի առաջարկվող փոփոխության վերաբերյալ։

ՀՀ Բարձր տեխնոլոգիաների և արդյունաբերության նախարարությունը edraft.am հարթակում հրապարակած նախագծերով առաջարկում է սահմանափակել հանրային նշանակություն ունեցող որոշ կարևոր տեղեկությունների պրոակտիվ հրապարակումը։

Ծրագրի հիմնական նպատակը հիմնադրամի ինստիտուցիոնալ կարողությունների զարգացումն է՝ դրա արդյունավետությունը և կայությունը երաշխավորելու միտմամբ և երկարաժամկետ հեռանկարում իրավական մտակենտրոնի վերածելու ցանկությամբ։ Ծրագիրը մեկնարկել է 2021 թ․-ի հունիսից Ժողովրդավարության եվրոպական հիմնադրամի աջակցությամբ։

«Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին» ՀՀ սահմանադրական օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին ՀՀ օրենքի նախագիծը հետընթաց է գործող կարգավորումից, որը բխում է միջազգային չափորոշիչներից և լավագույն փորձից։ Օրենքի 8-րդ հոդվածի 5-րդ մասով սահմանված երաշխիքը պետք է պահպանվի, իսկ Ֆինանսների նախարարության նշած հնարավոր խնդիրը լուծվի գործող կարգավորմամբ բացառություն սահմանելով, այն է՝ ֆինանսական հատկացման նվազեցման միակ հնարավորությունը պայմանավորելով Պաշտպանի ներկայացրած հայտով առաջարկված չափով։

Սույն սեղմագիրը մշակվել է Հայաստանի Հանրապետությունում տեղեկատվության ազատության խթանմանն ուղղված ծրագրի շրջանակներում, որի հիմնական նպատակն է եղել ուսումնասիրել և վեր հանել տեղեկատվության ազատության ոլորտում առկա օրենսդրական և գործնական խնդիրները և առաջարկել համապարփակ լուծումներ։

Հայաստանի աշխատաշուկայում, ի թիվս տարաբնույթ խնդիրների, առկա են նաև կամավորական գործունեության (աշխատանքի) կարգավորմանն առնչվող բացեր։ Թեև կամավորական գործունեությունը բովանդակային առումով նույն աշխատանքային գործունեությունն է՝ առանց փոխհատուցման, ՀՀ աշխատանքային օրենսգիրքը չի կարգավորում համապատասխան իրավահարաբերությունները։

ՀՀ աշխատանքային օրենսգրքի բարեփոխումների հայեցակարգը հաստատելու մասին ՀՀ կառավարության որոշման նախագծի վերաբերյալ համատեղ առաջարկություններ ենք ներկայացրել Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստանի, Թրանսփարենսի ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոնի, Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների ՀԿ-ի և Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի- Վանաձորի գրասենյակի հետ։

Հանրային քննարկման դրված նախագծերով առաջարկվող փոփոխությունները և լրացումները ողջունելի են: Ի լրումն ներկայացվում են ևս մի քանի դիտարկումներ, որոնց հիման վրա նպատակահարմար է լրացնել ներկայացված նախագծերը:

ՀԿ-ները և անհատ փաստաբաններ առաջարկներ են հրապարակել «Ձերբակալված և կալանավորված անձանց պահելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի վերաբերյալ։