Պրոակտիվ հրապարակվող տեղեկությունների ցանկը պետք է ընդլայնվի

24.01.2021
https://soundcloud.com/user-548515676/23a

Անդրադառնալով Հայաստան-ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրին՝ Պետրոսյանը նշել է, որ այն միտված է ՀՀ օրենսդրության և իրավակիրառ պրակտիկայի մոտարկմանը եվրոպական չափանիշներին։ Կառավարությունը մշակել է իր գործողությունների ճանապարհային քարտեզը, որի շրջանակներում պետք է իմպլեմենտացվի այս համաձայնագիրը։ Քաղաքացիական հասարակության մի շարք կազմակերպություններ մշտադիտարկում են կատարում համաձայնագրի իրականացման նկատմամբ․ «Մեր կազմակերպությունը ևս այս նախաձեռնության անդամ է, և մենք մի քանի ոլորտ ենք դիտարկում՝ ընտրական օրենսդրություն, տեղեկատվության ազատություն, քրեական դատավարության բարեփոխումներ»։

Որո՞նք են այն գործողությունները, որոնք պետությունը պետք է անի՝ այս բնագավառում իր հանձնառությունը կատարած լինելու համար։ Ըստ բանախոսի՝ տեղեկատվության ազատության իրավունքը երաշխավորված է թե՛ մեր Սահմանադրությամբ, թե՛ օրենքով։ Նախատեսված են բավականին առաջադեմ պահանջներ և պարտականություններ պետական մարմինների համար, որոնք պետք է կարճ ժամկետներում տրամադրեն պահանջվող տեղեկությունները, պրոակտիվ հրապարակեն հանրային նշանակություն ունեցող կարևոր տեղեկատվությունը։ Այնուամենայնիվ, պրակտիկայում այս իրավունքի իրացումը բավարար մակարդակի վրա չի գտնվում, բավական թերի է նաև պատասխանատվության համակարգը։

Եթե տեղեկատվության տրամադրումը մերժվում է, այն կարող է բողոքարկվել դատարան։ Պրակտիկան ցույց է տալիս, որ ամբողջ դատական գործընթացը տևում է շատ երկար՝ մեկից չորս տարի․ «Եթե նույնիսկ վերջում հասնում ես դրական արդյունքի, ապա այդ տեղեկատվությունն արդեն հնացած է և արդիական չէ։ Ակնհայտ է, որ սա հենց այն դեպքն է, երբ օրենսդրությամբ պետք է սահմանվեն հստակ սեղմ ժամկետներ այդ հայցերը քննելու համար, հակառակ դեպքում այս դատական պաշտպանության միջոցը դառնում է անարդյունավետ»։ Պետրոսյանը կարևորել է արտադատական մարմնի ստեղծումը․ «Մենք չունենք տեղեկատվության վեճերով զբաղվող մարմին։ Սահմանադրությամբ պետք է նախատեսվի օմբուդսմենին հավասար անկախության և գործունեության երաշխիքներ ունեցող պետական մարմին, սակայն, ի տարբերություն օմբուդսմենի, այն պետք է ունենա իմպերատիվ լիազորություն, այսինքն՝ կարողանա պարտադրել կոնկրետ մարմնին տրամադրել տվյալ տեղեկատվությունը»։

Խոսելով պետական-ծառայողական գաղտնիքի բնագավառի խնդիրների մասին՝ Գենյա Պետրոսյանը կարևորել է անկախ մարմնի կողմից վերահսկողության իրականացումը․ «Այստեղ կան գերատեսչական շահեր, ուստի անհրաժեշտ է անկախ վերահսկողություն»։

Պրոակտիվ տեղեկությունների ցանկի ընդլայնումը պետք է հանգեցնի նրան, որ հարցումների անհրաժեշտությունը զգալի կնվազի․ «Ամենակարևոր հարցերից է գաղտնազերծված տեղեկատվության հրապարակումը․ երբ ինչ-որ տեղեկություն գաղտնազերծվում է, քաղաքացին չի տեղեկանում դրա մասին։ Ակնհայտ է, որ դա ունի հստակ հանրային կարևորություն։ Այս պրոակտիվ հրապարակվող տեղեկությունների ցանկը պետք է համալրվի․ առնվազն պետք է լինի ծանուցում, որ տվյալ տեղեկությունը գաղտնազերծվել է, և քաղաքացին կարողանա հայցել այն։

Ըստ Պետրոսյանի՝ պետական գաղտնիքի մասին օրենսդրական ակտը ընդունվել է 90-ականներին և բովանդակային լուրջ փոփոխությունների չի ենթարկվել։ Այն թույլ է տալիս հայեցողաբար սահմանափակել տեղեկատվությունը և առանց կոնկրետ հիմնավորումների դասել գաղտնի տեղեկության շարքին։ Անդրադառնալով շրջանառվող նախագծին՝ Պետրոսյանը ասել է, որ այն ևս անպատասխան է թողնում իրենց բարձրացրած հարցերը։

Խնդրահարույց համարելով գաղտնիության աստիճանների և ժամկետների կարգավորումները՝ Պետրոսյանը շեշտել է․»Չունենք բավարար օրենսդրական հիմք, որը կպարտավորեցնի պետական մարմնին հստակ հիմնավորելու տեղեկությունը պետական գաղտնիքի շարքին դասելու անհրաժեշտությունը»։

Մեկ այլ խնդիր են գաղտնագրման ենթակա տեղեկությունների ընդլայնված գերատեսչական ցանկերը, որ սահմանում է պետական մարմինը և սկսում կիրառել։ Այս ցանկերը հաճախ գաղտնագրված են․ թեպետ ՍԴ-ն գտավ, որ դրանք պետք է լինեն բաց, օրենքը փոփոխվեց, սակայն այնպիսի ձևակերպում արվեց, որը հնարավորություն է տալիս ամբողջ ցանկը փակ պահել։

Ինչ վերաբերում է ընտրական օրենսդրության բարելավմանը, ապա Պետրոսյանը կարևորում է դիտորական կազմակերպությունների իրավասուբյեկտության հարցը․ «Դիտորդական կազմակերպությունները պետք է հնարավորություն ունենան բողոքարկելու ընտրական հանձնաժողովների որոշումները, գործողությունները նաև այն դեպքերում, երբ ընդհանուր ընտրական խախտումներ են արձանագրվում»։

Ինչպե՞ս երկիրը դուրս բերել ճգնաժամից և սկսել վերականգնման շրջան․ ՔՀԿ-ների ուղերձը՝ իշխանությանը․ բանավեճ

21.07.2021
Հունիսի 20-ին տեղի ունեցած արտահերթ ընտրությունից հետո քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունները ուղերձ էին հղել իշխանությանը՝ ներկայացնելով կոնկրետ քայլեր՝ երկրի առաջ ծառացած մարտահրավերները հաղթահարելու համար։ Այս թեմայով բանավեճի մասնակցել է ԻԶՊՀ տնօրեն Գենյա Պետրոսյանը։

այնուամենայնիվ, Գենյա Պետրոսյան | Անահիտ Չիլինգարյան

02.07.2021
ԻԶՊՀ տնօրեն, փաստաբան Գենյա Պետրոսյանը և իրավաբան Անահիտ Չիլինգարյանը Բուն TV -ի եթերում զրուցել են հետպատերազմյան համատեքստում ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների մասին։ Հետպատերազմական իրողությունները հաշվի առնելով՝ առաջին հայացքից դժվար է խոսակցություն սկսել ժողովրդավարական արժեքների մասին, և կարծես դա բնական է՝ հաշվի առնելով հետպատերազմական իրողությունները և այն մթնոլորտը, որ ձևավորվեց դրա արդյունքում։

«Ձեր փաստաբանը»․ Ընտրախախտումների բողոքարկման կարգը

25.06.2021
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանը Հանրային ռադիոյի «Ձեր փաստաբանը» հաղորդման ժամանակ անդրադարձել է ընտրական խախտումների բողոքարկման կարգին և վերջին ընտրության ժամանակ «Ականատես» դիտորդական առաքելության դիտորդների հայտնաբերած խախտումներին։

Ընտրական տարբեր հանցագործությունների փաստերով այս պահին 47 հոգի քրեական հետապնդման է ենթակվում. «Ազատություն»

24.06.2021
«Ազատություն» ռադիոկայանի ռեպորտաժում «Ականատես» դիտորդական առաքելության ներկայացուցիչ Գենյա Պետրոսյանն ասում է՝ 21 հաղորդում են ուղարկել դատախազություն։

Խստացումներ քրեական օրենսգրքում․ ընտրական խախտումներ

10.06.2021
Հանրային ռադիոյի եթերում փաստաբան Դավիթ Գյուրջյանը խոսել է քրեական օրենսգրքում կատարված այն փոփոխությունների մասին, որ առնչվում են ընտրական գործընթացին։ Անդրադառնալով կատարված փոփոխությունների բնույթին ու բովանդակությանը՝ Գյուրջյանը նշել է, որ դրանց նպատակն ավելի շատ խախտումների դեմ արդյունավետ պայքարի հնարավորություն ստեղծելն է։

«Հայաստանի մարտահրավերները ԱԺ ընտրությունների նախօրեին». մարզային քննարկումների շարքը մեկնարկել է

03.06.2021
Ժուռնալիստների «Ասպարեզ» ակումբ հասարակական կազմակերպությունը 2021 թվականի արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններին ընդառաջ սկսել է մարզային քննարկումների շարք։

Օրենքը հնարավորություն չի տալիս գաղտնագրել տեղեկատվութունը կոնկրետ պայմանով. Գենյա Պետրոսյան

19.05.2021
Գենյա Պետրոսյանը մասնակցել է Freedom House իրավապաշտպան կազմակերպության հրավիրած քննարկմանը և անդրադարձել «Պետական և ծառայողական գաղտնիքի մասին» օրենքի շրջանակում տեղեկատվության ազատության իրավունքին առնչվող երաշխիքներին։

«Քրեական պատասխանատվություն՝ ընտրական գործընթացներին խոչընդոտելու համար». քննարկում

04.05.2021
ԻԶՊՀ ներկայացուցիչ, փաստաբան Դավիթ Գյուրջյանը մասնակցել է CivilNet-ի եթերում ընթացած «Քրեական պատասխանատվություն՝ ընտրական գործընթացներին խոչընդոտելու համար» քննարկմանը։

Նախատեսվել է առաջադեմ մեխանիզմ անգործունակ ճանաչված անձանց իրավունքների ապահովման մասով

30.04.2021
Գենյա Պետրոսյանը մասնակցել է Մեդիա կենտրոնում տեղի ունեցած «Մարդու իրավունքների խախտումները պատերազմից հետո. կա՞ ռազմավարության վերանայման անհրաժեշտություն» թեմայով քննարկմանը։

«Դատարանների ծանրաբեռնվածությունը գործերը ողջամիտ ժամկետում չքննելու արդարացում չէ»․ քննարկում

01.04.2021
«Հետք»-ի եթերում տեղի է ունեցել դատական գործերի քննության ողջամիտ ժամկետին առնչվող խնդիրների քննարկում, որին մասնակցել է ԻԶՊՀ տնօրեն Գենյա Պետրոսյանը: Նա նշել է, որ, ուսումնասիրելով ողջամիտ ժամկետների խախտման հարցը, պարզ է դարձել, որ թե՛ օրենսդրական մակարդակում, թե՛ իրավակիրառ պրակտիկայում այս խնդիրը շարունակում է համակարգային բնույթ ունենալ: