Սահմանադրական բարեփոխումները գործընթացը պետք է վերսկսի արտահերթ ընտրություններից հետո

29.01.2021

Անդրադառնալով բուն գործընթացին՝ Պետրոսյանը շեշտել է, որ մասնագիտական հանձնաժողովը պետք է շատ ավելի շուտ ձևավորվեր՝ հաշվի առնելով նախ և առաջ այն, որ 2015 թ․-ի հանրաքվեն չի արտացոլել ժողովրդի կամքը․ «Ինքնին գործընթացի նախաձեռնումը բավականին ուշացած էր․ մասնագիտական հանձնաժողովը ձևավորվել էր 2020 թ․-ի փետրվարին, այնինչ կարող էր և պետք էր շատ ավելի վաղ ձևավորվել՝ հաշվի առնելով նախ և առաջ այն հանգամանքը, որ 2015 թ․-ի հանրաքվեն չի արտահայտել ժողովրդի կամքը և անց է կացվել միջազգային չափանիշների կոպիտ խախտումներով, այնպիսի զանգվածային ընտրախախտումներով, որ ակնհայտորեն ազդել են ընտրությունների արդյունքների վրա»։ 

Շարունակելով՝ Պետրոսյանը նշել է, որ սա արձանագրվել է թե՛ ԵԱՀԿ/ԺՄԻԳ-ի փորձագիտական, թե՛ մի շարք տեղական կազմակերպությունների զեկույցներով․ «Այսինքն՝ ինքնին հանրաքվեի արդյունքները լեգիտիմ բնույթ չեն ունեցել, և դա արդեն իսկ բավական էր այս գործընթացը հրատապ նախաձեռնելու համար»։ Համակարգային խնդիրներ են առկա նաև մարդու իրավունքների և կառավարման ձևի բաժիններում։

Անդրադառնալով դատական համակարգի արմատական բարեփոխման հարցին՝ բանախոսն ասել է․ «Ակնհայտ էր, որ հեղափոխությունից հետո օրակարգային խնդիր էր դատական համակարգում արմատական բարեփոխումների իրականացումը, և դա, մեր գնահատմամբ, անհերքելիորեն կարող էր իրականացվել միայն վեթինգի միջոցով։ Սա ևս չարվեց»։ Նա շեշտել է՝ հնչում էին փաստարկներ, որ գործող Սահմանադրության պայմաններում հնարավոր չէ իրականացնել վեթինգ՝ հաշվի առնելով ԲԴԽ որոշումների բողոքարկման ենթակա չլինելու հանգամանքը, որը Սահմանադրությունից բխող խնդիր էր․ «Այս կապակցությամբ թեպետ մենք միանշանակ կարծում ենք, որ գործող Սահմանադրության պայմաններում ևս հնարավոր էր իրականացնել վեթինգ, առաջին հերթին՝ պայմանավորված այն հիմքով, որ ԲԴԽ-ն գործում է որպես դատարան։ Նույն ՍԴ 2019 թ․-ի որոշմամբ ևս այս հանգամանքը հաստատվեց, որ դատավորը, ըստ էության, օժտված է այն արդար դատաքննության բոլոր երաշխիքներով, որոնք ապահովում են նրա դատարանի մատչելիության իրավունքը»։ Ըստ Պետրոսյանի՝ այս տեսանկյունից Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի հետ խնդիր չէր առաջանա։ Այլ հարց է, որ լավագույն միջազգային չափանիշներին համահունչ կլիներ, եթե լիներ այդ հնարավորությունը, սակայն իրավական խնդիր իրենք չեն տեսել։ Այնուամենայնիվ, եթե առկա է եղել կասկած, հնարավոր էր օրենսդրության շրջանակներում ուղղակի ընդլայնել այն բոլոր դատավարական երաշխիքները, որ դատավորը պետք է ունենա ԲԴԽ-ում՝ ԲԴԽ-ի՝ որպես լիարժեք դատարան գործելու հնարավորությունն ապահովելու տեսանկյունից։

Պետրոսյանը նաև շեշտել է, որ կա հնարավորություն՝ Դատական օրենսգրքով սահմանել դատավորի անհամատեղելիության լրացուցիչ պահանջներ և իրականացնել վեթինգ․ «Մենք նաև առաջարկում էինք մինչ ԲԴԽ իրականացնելը նախնական գործընթացի իրականացում անկախ, բարձր հեղինակություն ունեցող անդամներից բաղկացած մարմնի կողմից։ Սրա եզրակացության հիման վրա ԲԴԽ-ն պետք է կայացներ որոշում։ Եթե խորհրդում ապահովվեր ամբողջ գործընթացի մրցակցայնությունը, միջնորդության պաշտպանության համար անհրաժեշտ երաշխիքները, հասարակության, ԶԼՄ-ների մասնակցությունը այս գործընթացին, հնարավոր կլիներ հասնել արդյունքի»։

Եզրափակելով՝ Պետրոսյանը նշել է․ «Եթե անգամ ընդունենք, որ վեթինգի գործընթացն անմիջականորեն կախված էր սահմանադրական փոփոխություններից, առավել ևս ակնհայտ էր, որ այս գործընթացը անհապաղ պետք է նախաձեռնվեր, և մինչ օրս անգամ պետք է ավարտված լիներ` լուծելով թե՛ սահմանադրական փոփոխությունների անցկացման հրատապ խնդիրը, թե՛ դատական համակարգային բարեփոխումների օրակարգային հարցը, որը հեղափոխության հաջորդ իսկ օրվանից իշխանությունների առաջ ծառացած համար մեկ խնդիրն է եղել»։

Կալանավայրերի խնդիրները համակարգային են. ասուլիս

10.09.2024
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի իրավական հարցերով փորձագետ Դավիթ Գյուրջյանը Մեդիա կենտրոնում մասնակցել է քրեակատարողական հիմնարկների խնդիրներին նվիրված մամուլի ասուլիսին։ Ասուլիսի մյուս բանախոսներն էին Հելսինկյան ասոցիացիա ՀԿ-ի նախագահ Նինա Կարապետյանցը և Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի փաստաբան Անի Չատինյանը։ Ասուլիսի առիթը «Նուբարաշեն» ՔՀԿ-ի հրատապ խնդիրներն են, որոնց մասին բարձրաձայնել էին որոշ կալանավորներ։ Ըստ Գյուրջյանի՝ խնդիրների գերակշիռ մասը համակարգային բնույթ ունի

Աշխատանքային իրավունքը՝ ուշադրության կենտրոնում

10.07.2024
Հունիսի 28-ին Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանը մասնակցել է «Արժանապատիվ աշխատանք հիմա՛» ծրագրի ամփոփիչ համաժողովին՝ ներկայացնելով աշխատանքային իրավունքի ոլորտում կատարված կարևոր փոփոխությունները և դեռևս առկա խնդիրները, որոնց լուծման ուղղությամբ կարիք կա աշխատելու։ Պետրոսյանը քաղաքացիական հասարակության և պետական մարմինների համագործակցությունը գնահատել է դրական՝ նշելով, որ մի շարք առաջարկություններ ընդունվել են հենց նախնական տարբերակից վերամշակված տարբերակ անցում կատարելու փուլում. այդ ընթացքում կային հետընթաց կարգավորումներ, որոնք վերացվեցին։

Ադրբեջանի գործողությունները եղել են համակարգված

02.07.2024
Հուլիսի 1-ին Ժողովրդավարության հայկական ֆորումի ընթացքում հրապարակվեց «Ինչո՞ւ Լեռնային Ղարաբաղում հայեր չկան» փաստահավաք զեկույցի ամփոփագիրը։ ԻԶՊՀ տնօրեն Գենյա Պետրոսյանն անդրադարձով Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության մարդու իրավունքների, մասնավորապես բավարար կենսամակարդակի իրավունքի խախտումներին։ Փաստահավաք առաքելությունը եզրակացնում է, որ այս բոլոր գործողությունները միտված էին Արցախի բնակչությանը կյանքի այնպիսի պայմանների պարտադրմանը, որոնք կդարձնեին անտանելի կամ ժամանակի ընթացքում կբերեին հայ բնակչության ոչնչացմանը:

Ֆիրդուսի թաղամասի տների գործով՝ վիճահարույց որոշումներ. ահազանգում են փաստաբանները

16.04.2024
Ապրիլի 11-ին Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի իրավաբաններ Գենյա Պետրոսյանն ու Դավիթ Գյուրջյանը Ֆիրդուսի թաղամասի բնակիչ Ռուբեն Աթոյանի հետ մասնակցել են «Ֆիրդուսի թաղամասի տների գործով ՝ վիճահարույց որոշումներ. ահազանգում են փաստաբանները» խորագրով մամուլի ասուլիսին: Գենյա Պետրոսյանը և Դավիթ Գյուրջյանը Ֆիրդուսի թաղամասի բնակիչ Ռուբեն Աթոյանի և այլ բնակիչների ներկայացուցիչներն են դատական ատյաններում և իրավապահ մարմիններում։ Բանախոսներն անդրադարձել են Ֆիրդուսի թաղամասի տների օտարման խնդրահարույց կողմերին։

Պետությունը դեռ չի սպառել բոլոր միջոցները. ասուլիս ոչ մարտական պայմաններում զոհված զինծառայողների գործերի բացահայտման մասին

28.03.2024
ԻԶՊՀ իրավական հարցերով փորձագետ Դավիթ Գյուրջյանը Մեդիա կենտրոնում մասնակցել է «Ինչու՞չեն բացահայտվում խաղաղ պայմաններում մահացած զինծառայողների գործերը» թեմայով մամուլի ասուլիսին։ Հիշեցնենք, որ Դավիթ Գյուրջյանը եղել է վարչապետի որոշմամբ ստեղծված ոչ մարտական պայմաններում մահացած զինծառայողների մահվան դեպքերի առթիվ հարուցված քրեական գործերի ուսումնասիրության նպատակով ձևավորված աշխատանքային խմբի անդամ։ Ասուլիսի մյուս բանախոսներն էին խաղաղ պայմաններում զոհված զինծառայողների իրավահաջորդների ներկայացուցիչներ Արայիկ Պապիկյանը և Զարուհի Մեջլումյանը։

Քննարկում Կոնդի օտարման շուրջ

14.03.2024
Մարտի 14-ին Գենյա Պետրոսյանը իրավաբան Արսեն Թավադյանի և Կոնդ թաղամասի բնակիչ Նաիրա Երեմյանի հետ Մեդիա կենտրոնում մասնակցել է «Կոնդ․ որտե՞ղ է հանրային գերակա շահը» թեմայով քննարկմանը։ Պետրոսյանը զուգահեռներ է տարելի Ֆիրդուսի և Կոնդի դեպքերի միջև՝ մատնանշելով Ֆիրդուսի բնակիչների սեփականության օտարման գործընթացում տեղի ունեցած խախտումները

Թեմա/ռեմա #14. «Քաղաքականության փաստաթղթի մշակման ուղեցույց»

15.01.2024
Բուն TV-ի «Թեմա/ռեմա» հաղորդման եթերում Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանը, «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների օրակարգ» ՀԿ նախագահ Մուշեղ Հովսեփյանը և փոդքասթի համահեղինակ ու վարող Սարինե Հայրիյանը զրուցել են քաղաքականության փաստաթղթերի դերի մասին հատկապես պետություն-քաղաքացիական հասարակություն համագործակցության համատեքստում։

Չարաշահումների ռիսկեր՝ «Պետական գաղտնիքի մասին» օրենքում. հարցազրույց Գենյա Պետրոսյանի հետ

18.01.2023
​​​​​​​Հունվարի 17-ին ՀՀ Ազգային ժողովն առաջին ընթերցմամբ ընդունեց Պետական գաղտնիքի մասին օրենքի նախագիծը։ ԻԶՊՀ-ն գործընկեր կազմակերպությունների հետ այս նախագծի շրջանառման տարբեր փուլերում բազմիցս անդրադարձել է դրա թերություններին և ներկայացրել առաջարկություններ։ Թեև որոշ էական փոփոխություններ ընդունվել են, սակայն բազմաթիվ խնդիրներ մնում են չլուծված։ Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանը «Ֆակտոր ԹՎ»-ի եթերում խոսել է օրենքի նախագծի խնդիրների  և դրանց լուծումների մասին։

Օրենսդրության թերի կարգավորումները կարող են հանգեցնել մարդու իրավունքների խախտումների.Գյուրջյան

28.12.2022
#ԻԶՊՀ «Գաղտնի հսկողության միջոցներ․ ՄԻԵԴ չափանիշներ և միջազգային լավագույն փորձ, ՀՀ օրենսդրության խնդիրներ» խորագրով աշխատաժողովի ընթացքում հիմնադրամի իրավական հարցերով փորձագետ Դավիթ Գյուրջյանը խոսեց Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 8-րդ հոդվածի խախտման հիմքով Հայաստանի դեմ կայացված վճիռների, ինչպես նաև ՀՀ օրենսդրության խնդիրների մասին՝ ՄԻԵԴ սահմանած չափանիշների համատեքստում։

Կապի օպերատորները տեղյակ չեն լինում՝ դատական թույլտվություն տրված է, թե ոչ

09.12.2022
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության hիմնադրամի իրավական հարցերով փորձագետ Դավիթ Գյուրջյանը և «Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոն»-ի իրավական հարցերով փորձագետ Հայկ Մարտիրոսյանը Մեդիա կենտրոնում քննարկել են «Օպերատիվ հետախուզական գործունեության նկատմամբ վերահսկողությունն ու մարդու իրավունքները» թեման։