Հրապարակվել է Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի «Արդար դատաքննության իրավունքի խախտման դեպքում ոչ նյութական վնասի փոխհատուցմանն առնչվող խնդիրներ» քաղաքականության փաստաթուղթը։
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի կողմից արդար դատաքննության իրավունքի բնագավառում նախորդիվ իրականացված ուսումնասիրությունները վկայում են ՀՀ-ում գործի քննության ողջամիտ ժամկետների համակարգային խախտումների առկայության մասին։ Միևնույն ժամանակ ՀՀ օրենսդրությամբ նախատեսված չեն այս իրավունքի խախտման ճանաչման և փոխհատուցման ընթացակարգերի բնագավառում անհրաժեշտ և բավարար իրավակարգավորումներ, ինչն իր հերթին սահմանված իրավական պաշտպանության միջոցը դարձնում է անարդյունավետ։ Թեև ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 162.1 հոդվածով սահմանված է արդար դատաքննության իրավունքի խախտման դեպքում ոչ նյութական վնասի փոխհատուցման հնարավորությունը, դրա ապահովմանն ուղղված օրենսդրական կարգավորումները արդյունավետ չեն, ինչը վերահաստատվում է առկա իրավակիրառ պրակտիկայի տվյալներով:
Սույն հետազոտության նպատակն է վեր հանել այս բնագավառում առկա միջազգային փորձը՝ նպատակ ունենալով բացահայտելու այլ պետություններում ողջամիտ ժամկետի հիմքով արդար դատաքննության իրավունքի խախտման ճանաչման և ոչ նյութական վնասի հատուցման ընթացակարգերը և մոդելները, ինչպես նաև այս բնագավառում առկա միջազգային չափանիշները։ Ուսումնասիրվել են ԵԽ անդամ հինգ պետությունների համապատասխան օրենսդրական ակտերը և միջազգային լավագույն չափանիշները։
Փաստաթղթի հեղինակները հանգում են այն եզրակացությանը, որ ՀՀ օրենսդրությամբ անհրաժեշտ է նախատեսել ողջամիտ ժամկետի հիմքով արդար դատաքննության իրավունքի խախտման ճանաչման և ոչ նյութական վնասի հատուցման առանձնահատուկ դատավարական ընթացակարգ, այդ թվում՝ հատուկ և սեղմ դատավարական ժամկետներ, դատարանի կողմից փաստական հանգամանքները ի պաշտոնե պարզելու իրավունքին, նյութերի հասանելիության ապահովմանն ուղղված կարգավորումներ և այլ վարույթային առանձնահատկություններ։
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամը հույս է հայտնում, որ փաստաթուղթը կնպաստի ողջամիտ ժամկետի հիմքով արդար դատաքննության իրավունքի խախտման ճանաչման և ոչ նյութական վնասի հատուցման առանձնահատուկ դատավարական ընթացակարգերի սահմանման ուղղությամբ իրավաստեղծ աշխատանքին։
***
Հետազոտությունն իրականացվել է ԱլԳ ՔՀՖ ՀԱՊ Քարտուղարության աջակցությամբ։
Սույն փաստաթուղթը պատրաստվել է Եվրոպական միության ֆինանսական աջակցությամբ։
Բովանդակության համար պատասխանատվություն են կրում Սերգեյ Գրիգորյանը և Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամը, և պարտադիր չէ, որ փաստաթուղթն արտահայտի Եվրոպական միության տեսակետները։
