Երկնքից թափվող կրակ, այրվող անտառներ․ ի՞նչ են պատմել 44-օրյա պատերազմի ականատեսները

17.12.2021

Նա նշել է, որ փաստահավաք առաքելության համար հիմք են ծառայել ականատեսների հետ անցկացված հարցազրույցները՝ որպես առաջնային աղբյուր։ Այդ տեղեկությունները այնուհետև համադրվել և ստուգվել են նաև այլ աղբյուրների և տվյալների հիման վրա։ «Շրջակա միջավայրի բաժնում անդրադարձել ենք կոնկրետ անձանց հայտնած տեղեկություններին։ Մասնավորապես հրկիզող զենքի կիրառման և դրա նկարագրությունների հետ կապված վկայություններին, որոնք հետագայում համադրվել են այլ տվյալների հետ»,- ասել է Պետրոսյանը։

Մի շարք անձինք հայտնել են, որ անձամբ ականատես են եղել հրկիզող զենքի կիրառմանը կամ զգացել են դրա հետևանքները, որոշները հայտնել են, որ այդ մասին տեղեկացել են բարեկամներից և ընկերներից, իսկ յոթ անձ հայտնել է, որ տեղեկացվել է քաղաքացիական բնակիչների ստացած այրվածքների վերաբերյալ՝ կիրառված հրկիզող զենքի արդյունքում։ «Առանց հստակ ռազմական անհրաժեշտության հրկիզող զենքի կիրառումը մարդասիրական իրավունքի խախտում է և ռազմական հանցագործություն»,- նշել է բանախոսը։

Առաքելությանը տրված վկայություններով՝ հրկիզող զենքի նկարագրությունները հանգում են հետևյալ բնութագրումներին՝ երկնքից թափվող կրակի, աստղերի, օրեր շարունակ այրվող անտառների, շնչել չկարողանալու և այլ նկարագրություններով։ Սրանք համընկնում են տեսագրություններով հաստատված մի շարք օբյեկտիվ ապացույցների, պաշտոնական հայտարարությունների, այլ հակամարտությունների ժամանակ կիրառված հրկիզող զենքի արտաքին նշանների, նաև OSINT փորձագիտական խմբի եզրակացությունների հետ։  Խումբը նաև բարձր աստիճանի վստահությամբ արձանագրել է, որ Արցախում հարձակողական գործողությունների ընթացքում կիրառվել են որոշ հրկիզող զինատեսակներ, միջինից բարձր վստահությամբ արտաքին նշանների հիման վրա արձանագրվել է առնվազն երկու հրկիզող բաղադրության կիրառում, որոնց զինատեսակներում կա ֆոսֆորի հավանական առկայություն։

«Հրկիզող զենքի նման կիրառումը Ժնևյան կոնվենցիաների, սովորութային մարդասիրական իրավունքի խախտում է, նաև ենթակա է որակման որպես պատերազմական հանցագործություն»,- ասել է Պետրոսյանը։ Սա հատկապես ընդգծվում է այն համատեքստում, որ այս անտառները գոյատևման աղբյուր են եղել նշված անձանց համար, ուստի երկարաժամկետ կտրվածքում սա վկայում է էթնիկ զտման քաղաքականության մասին։

Անձնական և ընտանեկան կյանքի իրավունքի խախտոմներիւ համատեքստում Պետրոսյանը մատնանշել է․ «Հարցվածների մեծ մասը շեշտել է, որ հոգեկան լարվածության հետևանքով ունեցել է առողջական խնդիրներ, դիմել է բժշկական օգնության, երեխաներն ունեցել են մշտական բնույթ ունեցող վախի զգացում, հատկապես բարձր ձայների դեպքում, դող, արձանագրվել են հիշողության հետ կապված խնդիրներ, հրաժարում սննդից, ուշագնացություն և այլն»։

Չարաշահումների ռիսկեր՝ «Պետական գաղտնիքի մասին» օրենքում. հարցազրույց Գենյա Պետրոսյանի հետ

18.01.2023
​​​​​​​Հունվարի 17-ին ՀՀ Ազգային ժողովն առաջին ընթերցմամբ ընդունեց Պետական գաղտնիքի մասին օրենքի նախագիծը։ ԻԶՊՀ-ն գործընկեր կազմակերպությունների հետ այս նախագծի շրջանառման տարբեր փուլերում բազմիցս անդրադարձել է դրա թերություններին և ներկայացրել առաջարկություններ։ Թեև որոշ էական փոփոխություններ ընդունվել են, սակայն բազմաթիվ խնդիրներ մնում են չլուծված։ Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանը «Ֆակտոր ԹՎ»-ի եթերում խոսել է օրենքի նախագծի խնդիրների  և դրանց լուծումների մասին։

Օրենսդրության թերի կարգավորումները կարող են հանգեցնել մարդու իրավունքների խախտումների.Գյուրջյան

28.12.2022
#ԻԶՊՀ «Գաղտնի հսկողության միջոցներ․ ՄԻԵԴ չափանիշներ և միջազգային լավագույն փորձ, ՀՀ օրենսդրության խնդիրներ» խորագրով աշխատաժողովի ընթացքում հիմնադրամի իրավական հարցերով փորձագետ Դավիթ Գյուրջյանը խոսեց Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 8-րդ հոդվածի խախտման հիմքով Հայաստանի դեմ կայացված վճիռների, ինչպես նաև ՀՀ օրենսդրության խնդիրների մասին՝ ՄԻԵԴ սահմանած չափանիշների համատեքստում։

Կապի օպերատորները տեղյակ չեն լինում՝ դատական թույլտվություն տրված է, թե ոչ

09.12.2022
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության hիմնադրամի իրավական հարցերով փորձագետ Դավիթ Գյուրջյանը և «Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոն»-ի իրավական հարցերով փորձագետ Հայկ Մարտիրոսյանը Մեդիա կենտրոնում քննարկել են «Օպերատիվ հետախուզական գործունեության նկատմամբ վերահսկողությունն ու մարդու իրավունքները» թեման։

Ադրբեջանի ագրեսիան՝ ժողովրդավարության խոչընդոտ

06.10.2022
ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ Մարդկային չափման հարցերով համաժողովի ընթացքում ԻԶՊՀ տնօրեն Գենյա Պետրոսյանն անդրադարձել է ՀՀ դատաիրավական համակարգի խնդիրներին և ժողովրդավարական բարեփոխումներին, ինչպես նաև այն մարտահրավերներին, որոնց Հայաստանը բախվում է իր ինքնիշխան տարածքի վրա Ադրբեջանի հարձակումների պատճառով։

Անհրաժեշտ են մանրամասն կարգավորումներ՝ զենքի կիրառման համաչափության համար․ քննարկում Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նոր լիազորությունների մասին

09.09.2022
Սեպտեմբերի 9-ին Մեդիա կենտրոնում տեղի է ունեցել «Զենքի, ֆիզիկական ուժի, հատուկ միջոցների կիրառման թույլտվություն՝ Հակակոռուպցիոն կոմիտեին» քննարկումը, որին որպես բանախոս մասնակցել է ԻԶՊՀ իրավական հարցերով փորձագետը Դավիթ Գյուրջյանը։

Հակակոռուպցիոն դատարաններ․ բանավեճ Լուրերի եթերում

20.04.2022
Լուրերի եթերում «Տարբեր կարծիքներ Աննա Դանիելյանի հետ» հաղորդման շրջանակներում ԻԶՊՀ ներկայացուցիչ Դավիթ Գյուրջյանը մասնակցել է հակակոռուպցիոն դատարանների թեմայով բանավեճ-քննարկմանը։

«Հայաստանի ժողովրդավար ուղին չունի այլընտրանք»․ քննարկում

14.03.2022
1in.am-ի եթերում Դավիթ Գյուրջյանը մասնակցել է Հայաստանի ժողովրդավարական զարգացման մասին քննարկմանը։

Ֆոսֆորային զինատեսակների կիրառման համար միջազգային պատասխանատվության հիմքեր կան

24.02.2022
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամի ներկայացուցիչ Դավիթ Գյուրջյանը 1in.am-ի հետ զրույցում անդրադարձել է «Մարդու իրավունքների խախտումներն Արցախյան 44-օրյա պատերազմի ընթացքում» փաստահավաք զեկույցի առաջարկներին։

ՀՀ Սահմանադրությունը և դատական իշխանությունը․ փորձագիտական քննարկում

18.01.2022
Դավիթ Գյուրջյանը մասնակցել է ՀՀ Սահմանադրությունը և դատական իշխանությունը քննարկմանը, որը կազմակերպել էր «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» ՀԿ-ն։

Երկնքից թափվող կրակ, այրվող անտառներ․ ի՞նչ են պատմել 44-օրյա պատերազմի ականատեսները

17.12.2021
«Մարդու իրավունքների խախտումներն Արցախյան 44-օրյա պատերազմի ընթացքում» փաստահավաք զեկույցը հանրայնացնելու ընթացքում Իրավունքի զարգացման և պաշտանության հիմնադրամի տնօրեն Գենյա Պետրոսյանն անդրադարձել է 44-օրյա պատերազմի ժամանակ շրջակա միջավայրի դեմ ուղղված հանցագործությունների, անձնական և ընտանեկան կյանքը հարգելու և սեփականության իրավունքների խախտումների դեպքերին։